En Çok Kullandığım Bilgisayar Komutları 1

 Otuz seneden fazla bilgisayarlar ve diğer teknolojik cihazlar ile iç içe bulunduğum için bir çok kez tamir ve bakım yaparken kullandığım komutlar oldu. Bu bloğumda bunları sizler ile paylaşacağım. Kullandığım en eski işletim sistemi MS-Dos 5.0 sürümüydü. Bunun yanında o yıllarda IBM-Dos da hatırlıyorum fakat çok kullanma fırsatım olmadı. Aklımda ki bütün komutları buraya yazmam imkansız olacaktır. Ben daha çok benim önem verdiğim ve sürekli kullanılmayan komutlara yer vereceğim.

Son yıllarda command prompt olarak adlandırılan CMD terminal ekranı önce Powershell e dönüştü daha sonra windows 11 ile birlikte de Terminal ismi kullanılmaya başlandı. Burada dikkat etmemiz gereken en önemli konu, terminal yada powershell ekranını açarken mutlaka yönetici hakları ile çalıştırmak olmalı. Bazı komutların sadece bilgi verme özellikleri için yönetici hakkı gerekmeyebilir. Fakat duruma göre uygun mod ile çalıştırmanız gerekecektir.

Komut 1:

Powershell command:

    Get-WmiObject win32_bios  

CMD command:

    wmic bios get smbiosbiosversion  

Bu iki komut sayesinde bios güncellemesi yapmadan önce mevcut bios sürümünü kontrol ediyorum. 

Dikkat: Bios güncelleme işlemi riskli bir işlemdir. İşlem sırasında herhangi bir sorun olursa cihazınızın anakartı bozulabilir. Çift bios'a sahip cihazlarda anakartı kurtarma imkanı vardır. Kullanılmakta olan ve hassas program ve dosyaların bulunduğu kritik cihazlarda yapılmamalıdır yada yedekleme işlemi sonrası yapılmalıdır. Otuz sene içinde ben üç defa başarısız güncelleme ile karşılaştım.

Komut 2:

Diz üstü bilgisayarlar günümüzde en çok kullanılan cihazlar durumunda. Bu yüzden pil kullanımı gerekli ve bu cihazların pil durumlarını çoğu zaman hemen görmek imkansız. Ya üretici firmanın sunduğu bir program yada bunun için özel yazılmış programlar gerekiyor. Fakat windows bizlere laptop'unuzda ki pilin durumun raporlayabilecek bir komut sunuyor. Bu komut çalıştırıldığında sabit diskinize bir rapor dosyası oluşturup size pilinizin durumu hakkında gelen bilgi veriyor. Pratik olduğu için özellikle kullanmayı tercih ediyorum.

CMD command:

    powercfg /batteryreport  

Komut 3:

Bir çok bilgisayarın sabit disklerinde hala MBR partition table kullanılmakta. Tabii bu oldukça eski bir teknoloji.
Yeni nesil bilgisayarların sabit disklerinin tamamı artık GPT partition table ile formatlanmış bir şekilde geliyor. Yıllardır kullanımda olan bilgisayarların MBR partition table ayarlarının GPT sistemine dönüştürülmesi tavsiye ediliyor. Eğer bilgisayara yeni Windows kurulacaksa bu işlem BIOS üzerinde Secure Boot özelliği açıldıktan sonra sabit diskin GPT olarak formatlanması ile çözülüyor. Eğer mevcut kurulu bir sistem üzerinde bu işlem yapılacaksa bunun için MBR2GPT.exe komutu kullanıyoruz.

Bilmemiz gerekenler:

Bitlocker ile şifrelenmiş disklerde geçici süre için Bitlocker durdurulmalı.

Windows içinden kullanıldığında /allowFullOS parametresi eklenmeli.

Windows Preinstallation Environment (Windows PE) modunda kullanılması önerilir.

MBR den GPT ye dönüşümden sonra mutlaka BIOS içinden Secure Boot özelliği açılmalı.

Düzgün bir şekilde bu işlemin tamamlanabilmesi için recovery partition oluşturulması da tamamlanmış olmalı.

Windows 10 dan daha eski işletim sistemleri bu işlemi desteklemiyor bu yüzden önce işletim sistemi Windows 10 yükseltilmeli.

Bu yukarıdakiler genel bilgilerdir. Bu komutun detayları oldukça teknik bilgiler muhteva etmektedir. İleri seviyede müdahale için teknik bilgiler Microsoft sitesinden ulaşılabilmektedir.

CMD Command:

    mbr2gpt.exe /convert /validate /disk:0

Eğer bu komutu Windows içinden verirsek onuna allowFullOS parametresini eklemeyi unutmamak gerekiyor.

Bir diskin GPT yada MBR partition table a sahip olup olmadığını fdisk komutu ile görülebilir.

    Fdisk

Daha sonra

    list disk

Sistem size bilgisayarınızda ki bütün diskleri listeleyecek ve listenin en sağ bölümünde GPT başlığının altında * işareti olan disklerin zaten GPT olduğunu göreceksiniz. Aksi takdirde MBR dir.

Bu işlemi Powershell ile yapmak isterseniz,

    Get-Disk | ft -Auto

Ayrıca Powershell içinde kullanılan Diskpart.exe dosyası çalıştırılıp list disk komutu verilerek yine disklerin GPT yada MBR şeklinde hazırlandığını görebiliyoruz.

    Diskpart.exe  

    List Disk